Co to jest BHP i dlaczego jest tak ważne?

BHP to jedna z najistotniejszych kwestii w środowisku pracy. Trzymanie się przepisów BHP pozwala nie tylko uniknąć kosztownych kar i innych konsekwencji, lecz także skutecznie zadbać o zdrowie pracowników, co przekłada się na wyższą efektywność. Warto dowiedzieć się, co to jest BHP, jakie przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy warto znać, a także jakie produkty będą najbardziej przydatne w tym zakresie.

Co to jest BHP? Definicja i znaczenie

Skrót „BHP” rozwija się jako „bezpieczeństwo i higiena pracy”. Jest to termin, który odnosi się do różnych zasad mających na celu zapewnienie higienicznych, bezpiecznych warunków do wykonywania obowiązków zawodowych. Pod tym pojęciem kryje się kilka istotnych obszarów – od ochrony przed różnymi czynnikami stwarzającymi zagrożenie, przez ergonomię, aż po kwestie psychologiczne.

Początki współczesnego podejścia do bezpieczeństwa i higieny pracy mają związek przede wszystkim z rewolucją przemysłową. To właśnie w tym czasie, gdy powstawały pierwsze fabryki, zaczęła wykształcać się potrzeba przygotowania regulacji prawnych, które zabezpieczają osoby pracujące z różnymi ciężkimi, potencjalnie niebezpiecznymi maszynami. Na przestrzeni lat przepisy BHP ulegały ciągłym poprawkom, uwzględniając coraz to nowsze urządzenia i skuteczniejsze metody ochrony. Dzięki temu bezpieczeństwo pracy stoi obecnie na bardzo wysokim poziomie, jednak kluczowe jest przede wszystkim trzymanie się zasad przepisów BHP. W Polsce historia BHP rozpoczyna się w latach 20. XX wieku. W 1927 powstało pierwsze rozporządzenie prezydenckie określające zasady zwalczania chorób zawodowych, a w 1928 światło dzienne ujrzał akt prawny bezpośrednio dotyczący bezpieczeństwa i higieny pracy.

Przepisy i regulacje BHP – co trzeba wiedzieć?

Przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy w Polsce są wyznaczane przez kilka aktów prawnych, które wspólnie zapewniają kompletny zbiór zasad zapewniających odpowiednie warunki podczas wykonywania obowiązków zawodowych. Nadrzędną rolę odgrywa Konstytucja RP, a dokładniej art. 66, ustanawiający bezpieczeństwo pracy jako jedno z najważniejszych praw pracownika. Szczegółowe wytyczne znajdują się w dziale X Kodeksu pracy, jak również w ustawach dotyczących poszczególnych obszarów – mowa m.in. o Ustawie o PIP (Państwowej Inspekcji Pracy) czy Ustawie o dozorze technicznym. Do tego dochodzą również regulacje dla konkretnych branż, w tym przepisy dla firm zajmujących się górnictwem czy budownictwem, a także krajowe normy PN.

Jak powyższe regulacje wyglądają w praktyce, w realnym środowisku pracy? Za stosowanie przepisów BHP odpowiadają w zasadzie wszyscy pracownicy – z tego względu każda zatrudniona osoba musi przejść szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, podobnie jak sam pracodawca. Ponadto przedsiębiorstwa, w których pracuje więcej niż 100 osób, mają obowiązek powołania służby BHP. Dla organizacji zatrudniających ponad 600 osób istnieje ponadto wymóg obecności pełnoetatowego specjalisty ds. BHP na każde 600 pracowników. Warto przy tym pamiętać, że służba BHP i specjaliści z tego zakresu mogą być zatrudnieni również przez mniejsze firmy. Co ważne, za niestosowanie się do przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy grożą poważne kary – wykroczenia dotyczące tego tematu wiążą się z grzywną w wysokości 1–30 tys. zł, a rażące zaniedbania mogą oznaczać nawet kilka lat więzienia dla pracodawcy.

Rola i obowiązki pracodawcy w zakresie BHP

Podstawowym zadaniem pracodawcy w kwestii BHP jest zapewnienie warunków, które pozwalają na bezpiecznie i higieniczne wykonywanie zadań przez pracowników. Do tego w środowisku pracy muszą być dostępne środki ochrony indywidualnej dopasowane do wymagań poszczególnych pozycji – należy zwrócić uwagę przede wszystkim na kontakt z niebezpiecznymi czynnikami, takimi jak środki chemiczne czy wysokie temperatury. Ponadto bardzo ważną kwestią jest zapewnienie szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, dzięki którym zatrudnione osoby mogą uzyskać aktualne, rzetelne informacje na ten temat. Pracodawcy mogą ponadto wprowadzać dodatkowe zasady, które mają na celu zarządzanie ryzykiem zawodowym i promowanie kultury BHP w miejscu pracy. Dzięki temu pracownicy będą mieć większą świadomość na temat zarówno zagrożeń, jak i zabezpieczeń.

Znaczenie szkoleń BHP dla pracowników

Obowiązek szkoleń BHP dotyczy wszystkich pracowników zatrudnionych przez firmy w Polsce. Co istotne, pracodawcy powinni oferować zarówno szkolenia wstępne, jak i okresowe. Obydwa z nich są istotnym źródłem przydatnych informacji na temat higieny pracy i bezpieczeństwa, a ponadto w znacznym stopniu przyczyniają się do zwiększenia świadomości pracowników. Stawiając na profesjonalne, odpowiednio przeprowadzone kursy można znacznie zmniejszyć ryzyko wypadków w miejscu pracy, jak również częstotliwość urazów spowodowanych niebezpiecznymi warunkami. Ogromną rolę odgrywają również produkty BHP, przede wszystkim środki ochrony osobistej.

Ekwipunek BHP – klucz do bezpiecznej pracy

Oprócz wiedzy na temat BHP kluczem do zachowania bezpieczeństwa w pracy jest odpowiednio dobrany ekwipunek. Zalecenia w tym zakresie mogą się znacznie różnić w zależności od konkretnej pozycji. Decydujące znaczenie ma tutaj rodzaj zagrożeń, na które narażeni są pracownicy – przykładowo w górnictwie liczy się przede wszystkim ochrona przed pyłami, z kolei elektrycy muszą mieć dostęp do produktów zabezpieczających przed zwarciami czy przepięciami. Przy pracy na drodze i na budowie podstawą BHP są z kolei kamizelki odblaskowe czy kaski o właściwej kolorystyce. Często podstawowym zadaniem sprzętów BHP jest zwiększenie widoczności pracownika, jednak to nie wszystko – ważna jest również charakterystyka stosowanych materiałów, które powinny chronić przed różnymi czynnikami występującymi w trakcie pracy.

Jak wybrać wyposażenie BHP? Należy wziąć pod uwagę m.in. zapotrzebowanie przy danej pozycji – zależnie od charakterystyki wykonywanych zadań mogą być potrzebne m.in. rękawice, buty robocze, skarpetki antystatyczne, środki czyszczące czy okulary ochronne. Dzięki temu można liczyć na skuteczną ochronę przed wypadkami i urazami w miejscu pracy. Co istotne, warto stawiać wyłącznie na sprawdzone rozwiązania z zaufanych sklepów technicznych. Każdy produkt BHP powinien być ponadto zgodny z określonymi certyfikatami, które potwierdzają optymalny stopień ochrony.